Know-how Virtuele betaalmiddelen en fiscale aspecten cryptocurrency in Nederland

Virtuele betaalmiddelen en fiscale aspecten cryptocurrency in Nederland

Box 1 of Box 3?

Virtuele betaalmiddelen (oftewel ‘cryptovaluta’) raken in een hoog tempo ingebed in ons dagelijkse leven. Via Nederlands grootste online eet bestelwebsite thuisbezorgd.nl is het al lang mogelijk om met Bitcoins te betalen en de nieuwere cryptocurrency ‘Ethereum’ wordt massaal verhandeld in een van de rijkste gemeentes van Nederland. Tijd voor wat fiscale verdieping over belastingen en virtuele betaalmiddelen.

Bitcoins en andere virtuele betaalmiddelen zoals Ethereum en ‘de Gulden’ worden steeds vaker als betaalmiddel geaccepteerd. Juridisch is het echter geen geld (ook geen digitaal geld!) in de zin van het Nederlandse Burgerlijke Wetboek, maar een ruilmiddel.

Als bepaald is dat cryptocurrencies geen geld zijn in de zin van de Nederlandse wet, moet de waarde ervan dan wel worden aangegeven in de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting? Het antwoord hierop is dat dit inderdaad het geval is. Virtuele betaalmiddelen dienen te worden aangegeven in de particuliere belastingaangifte.

Box 1 of box 3?

Wat moeten natuurlijke personen die in het bezit zijn van cryptovaluta aangeven bij de Belastingdienst? Koerswinsten of slechts de waarde van je cryptocurrency in je digitale wallet? De waarde in het economische verkeer (in euro’s) moet in box 3 worden aangegeven per 1 januari van het relevante belastingjaar onder de categorie “overige bezittingen”. Dit betekent dat koerswinsten in principe vrijgesteld zijn van de progressieve belastingheffing in box 1 (tot 49,5%). Hierover lees je verderop in dit artikel meer (zie alinea “Handel in cryptovaluta”). Cryptocurrencies worden in Nederland fiscaal eigenlijk hetzelfde behandeld als aandelen. De waarde dient te worden aangegeven in box 3 en daarover moet afhankelijk van de totale omvang van iemands box 3 vermogen effectief 0,57% tot 1,71% inkomstenbelasting worden betaald.

Interessant is vervolgens welke waarde dan precies moet worden aangegeven in box 3? Volgens de Belastingdienst moet je de waarde in het economisch verkeer aangeven. Wat is nu precies de waarde van cryptocurrencies in het economisch verkeer? Indien hetzelfde systeem gehanteerd zou worden dat voor reguliere beleggingsaandelen wordt gehanteerd, dan is de waarde die moet worden aangegeven een vermenigvuldiging van het aantal cryptocurrencies tegen de koers in euro’s geldend op de peildatum. Dat systeem hanteert de fiscus inderdaad ook.

Via sites als Bitpay is de wisselkoers van cryptocurrency in euro gemakkelijk te achterhalen. De wisselkoers die de verschillende cryptocurrency exchange websites hanteren kan echter behoorlijk verschillen. De belastingdienst heeft zich niet uitgesproken over welke van deze sites zij erkennen, waardoor het je vrijstaat om de voor jou meest gunstige koers te hanteren.

Overigens wordt er op diverse websites geschreven dat in sommige gevallen koerswinsten gemaakt bij de verkoop van cryptocurrencies wel belast worden in box 1 met progressieve inkomstenbelasting tot maximaal 49,5%. Hiervan kan sprake zijn indien het houden van de cryptocurrencies “meer dan normaal vermogensbeheer” betreft. In de rechtspraak is echter tot op heden (begin 2018) nog nooit een uitspraak gedaan waarin dit is uitgesproken. Er zijn daarnaast ook geen uitspraken bekend waarbij een particuliere belegger zijn beleggingsresultaten niet in box 3 maar in box 1 moest aangegeven omdat er sprake was van “meer dan normaal vermogensbeheer”. Enkel bij vastgoedtransacties wordt in sommige gevallen door de Belastingdienst met succes gesteld dat er sprake is van “meer dan normaal vermogensbeheer” waarbij de winsten in box 1 belast worden. Wij achten de kans dat een privé persoon die actief bezig is met de aan- en verkoop van crypotocurrencies zijn koerswinsten in box 1 moet aangeven dan ook klein. Zie hierover ook de uitspraken van de Staatssecretaris van Financiën van 28 mei 2018 in de alinea “Handel in cryptovaluta”.

Indien een inkomsten- of vennootschapsbelastingondernemer (bijvoorbeeld een eenmanszaak of B.V.) goederen of diensten verkoopt waarbij de betaling in cryptocurrency wordt gedaan, dan moeten de cryptocurrency worden omgerekend naar een equivalent in euro. Het bedrag in euro wordt tot de omzet gerekend voor zowel de inkomsten/vennootschapsbelasting als de omzetbelasting. Worden de cryptovaluta vervolgens daadwerkelijk omgewisseld in euro’s dan kan die omwisseltransactie een winst of een verlies opleveren (t.o.v. van de waardering op moment van ontvangst van de cryptocurrency). Als de crypto’s per balansdatum (meestal 1 januari en 31 december) nog aanwezig zijn dient de waardering te geschieden volgens goed koopmansgebruik. Hierboven is al aangegeven dat cryptocurrencies niet als liquide middelen (geld) kwalificeren. Ze kwaliferen wel als vlottende activa. Onder omstandigheden kunnen ze ook als voorraad kwalificeren. In beide situaties is de waardering hiervan kostprijs, of lagere marktwaarde.

Minen

Staatssecretaris van Financiën heeft op 28 mei 2018 kamervragen beantwoord waarin hij onder andere ingaat op de fiscale behandeling van “Minen” door natuurlijke (privé) personen. Interessant hierbij is dat hij aangeeft dat het van belang is of t.a.v. die activiteiten in fiscale zin sprake is van een bron van inkomen. Hierbij moet gedacht worden aan winst uit onderneming of resultaat uit overige werkzaamheden. Voor het hebben van een bron van inkomen dient er arbeid te worden verricht en er moet voordeel worden beoogd (subjectief) en dat voordeel moet ook objectief te verwachten te zijn. De vraag die van belang is in deze kwestie dient van geval tot geval beantwoord te worden: is er sprake van een reëel te verwachten voordeel?

Handel in cryptovaluta

De Staatssecretaris heeft zich in zijn brief van 28 mei 2018 ook uitgesproken over de handel in cryptovaluta en de fiscale behandeling van de hiermee behaalde resultaten. In de jurisprudentie is uitgemaakt dat geen sprake is van een bron van inkomen in het geval van een speculatieve transactie en als het eindresultaat niet beïnvloedbaar is door verrichte arbeid. Dat geldt ook voor de handel in cryptovaluta. M.a.w: box 3 en geen progressieve belastingheffing in box 1 tot 52% over de behaalde resultaten.

Echter, worden er structureel positieve resultaten behaald die kunnen worden verklaard door arbeid van belanghebbende die verder gaat dan de arbeid die met speculatie samenhangt, dan is er wel sprake van een bron van inkomen: m.a.w.: heffing in box 1 tot 49,5% over de behaalde resultaten (wel ook kostenaftrek mogelijk).

Of er sprake is van een bron van inkomen is ter beoordeling aan de inspecteur. De Staatssecretaris sluit af met een belangrijke opmerking: “in zijn algemeenheid zal – met inachtneming van de feiten en omstandigheden van het specifieke geval – gelet op het voorgaande bij het minen en de handel in cryptovaluta door een natuurlijk persoon vermoedelijk niet snel sprake zijn van een bron van inkomen.

We merken expliciet op dat bovenstaande alinea’s “Minen” en “Handel in cryptovaluta” niet van toepassing zijn indien het minen of de aan- en verkoop van cryptocurrencies plaatsvindt vanuit een B.V. of N.V. (of een ander vennootschapsbelastingplichtig lichaam). Die situaties spelen zich altijd af in de winstsfeer, waarbij de resultaten volgens goed koopmansgebruik in aanmerking moeten worden genomen.”

Omzetbelasting?

Het Europese hof van Justitie heeft zich eind 2015 uitgesproken over de vraag of transacties bestaande uit het omwisselen van crytpocurrencies (bitcoins) naar reguliere valuta en visa versa belast zijn met omzetbelasting. In deze uitspraak is bepaald dat deze transacties niet belast zijn met omzetbelasting en dat net als bij het omwisselen van bestaande valuta’s naar andere valuta’s een vrijstelling van omzetbelasting van toepassing is.

Hoewel het voor de belastingdienst niet gemakkelijk is om te controleren of iemand in bezit is van cryptocurrencies is het niet aangeven van deze bezittingen een misdrijf (vergelijkbaar aan het niet vermelden van een Zwitserse bankrekening) waar hoge boetes (tot 300%) en daarnaast strafrechtelijke vervolging op staan. Mocht de Bitcoin voor 2027 inderdaad 100.000 dollar waard zijn en je hebt die paar bitcoins niet aangegeven in jouw belastingaangifte, dan wordt het lastig verklaren hoe je ineens aan die paar ton bent gekomen…

Dit artikel is geschreven door Erik Jan Peffer. Meer weten over dit artikel of hulp nodig bij het opstellen van uw aangifte inkomstenbelasting? Klik hier voor meer informatie!